Girani – Mirani (Ağırlama Beyler Oyunu)
17. yy.'da Cizre, Eruh, Pervari
yörelerinde hakim olan Botan aşireti ile Uludere, Şımak, Hakkari ve civarında
hakimiyet süren Govan aşireti arasında sürekli bir sürtüşme ve çatışma vardır.
Cizre'de Bey (Mir) oturmaktadır. Nihayet bir çatışmada Botan aşireti Goven aşiretini
hezimete uğratır. Yenilgi Goven aşiretinde çok büyük üzüntüye neden olur. Bu
nedenle o günden bu yana Hakkâri oyunları ters yöne doğru oynanır. Bu galibiyet
Botan aşiretinde ise sevinç nedeni olur. Bu sevinci kutlamak için Girani adı
verilen oyun ortaya çıkar.
Düğün ve özel gecelerde “Mir” denen
ve halkın ileri gelenleri sayılan, Ağa olarak bilinen büyük ve yaşlı kimselerin
oynadığı bir ağırlama oyunudur. Oyun ağır hareketlerle ve ezgiler eşliğinde
oynanır. Düğün genelde bu kişilerin oyuna kalkması ile başlar. Başta “Mir” denen
kişiler vardır. Uzun bir oyuncu kuyruğu oluşturulur ve tek bir başı vardır.
Oyun, bu kişilerin isteğine göre devam eder veya değiştirilir. Yörenin ileri
gelenlerinin oyunu gençlere bırakması ile oyunlardaki ahenk, coşku ve hız
artarak doruk noktada biter veya devam eder. Mir’lerin vasıflarına uygun hareket
etme kaygısı oyuna da yansımıştır. Oyunu kendilerine ve vücutlarına
yakıştıracak estetik hareketler yaparak ağır ağır dönerler. “Girani” kelime
anlamı olarak ağır anlamına gelir. Bu da oyunun bu şekilde isim almasında
önemli bir etkendir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder